Vị và Mùi: Cái nào quan trọng hơn khi thưởng rượu?

Vị và mùi: Cái nào quan trọng hơn khi thưởng rượu?

Vị và mùi — đó là một chủ đề mà nhiều người trong chúng ta thường bỏ qua, nhưng lại là một trong những khía cạnh quan trọng nhất trong thưởng thức rượu vang mà nếu thiếu đi, chúng ta sẽ lúng túng. Vậy khi nói tới việc nếm rượu, cái nào quan trọng hơn? Trước khi bạn đọc bài này, bạn đoán là gì?

Trước khi trả lời, hãy nói về vị và mùi là gì, chúng có mục đích gì và hoạt động ra sao

Hiểu điều này không chỉ quan trọng để trả lời câu hỏi mà còn là kiến thức quý giá giúp bạn tận hưởng tối đa trải nghiệm nếm rượu tiếp theo.

Hiểu về vị (Taste)

Vị là kết quả của cách miệng chúng ta tương tác với rượu vang. Vị được chia thành hai nhóm cảm giác chính: một là “taste” (vị giác cơ bản) và hai là “mouthfeel” (cảm giác trong miệng).

“Taste” là kết quả của các nụ vị giác trên lưỡi tương tác với rượu. Nụ vị giác—những nốt nhỏ rải rác khắp lưỡi—giúp chúng ta nhận biết các kiểu vị như ngọt, chua, mặn, đắng, umami và độ chua. Biến số thứ hai, “mouthfeel”, ám chỉ cảm giác từ các đầu dây thần kinh quanh miệng và lưỡi. Những cảm giác này cho phép ta cảm nhận nhiệt độ, độ cay, độ body (thân) và cảm nhận bề mặt của rượu.

Hiểu về mùi (Smell)

Chúng ta thường gọi mùi rượu là “bouquet” hoặc “aroma”, nhưng đơn giản thì tất cả mùi đều là các hợp chất nhỏ (odors) lơ lửng trong không khí cho tới khi chúng bị hít vào mũi hoặc vị giác qua miệng.

Có hai cách chúng ta cảm nhận mùi: một là qua lỗ mũi (orthonasal), hai là qua khoang mũi sau (retronasal cavity) nằm ở phía sau họng khi chúng ta nuốt hoặc thở ra sau khi hớp rượu. Một phần của não gọi là hệ limbic sẽ nhận và dịch những tín hiệu mùi này thành “mùi” thực sự — và vì hệ limbic liên quan mật thiết tới cảm xúc và ký ức dài hạn, không hiếm khi chúng ta liên tưởng mùi hương với những ký ức và cảm xúc rất mạnh.

Vậy cái nào quan trọng hơn? Vị hay mùi?

Tuần này mình không lôi các nghiên cứu khoa học phức tạp ra. Thay vào đó, bạn có thể làm một bài kiểm tra nhỏ từ ghế sofa nhà mình — bạn chỉ cần một kẹp mũi (nose clip) hoặc kẹp quần áo.

Kẹp mũi lại, rót một ly rượu và quan sát màu sắc, xoay ly rồi nhấp một ngụm, lắc trong miệng rồi ghi lại những gì bạn cảm nhận. Lặp lại bước này một lần nữa. Sau đó bỏ kẹp mũi ra và làm y hệt. Bạn có nhận thấy sự khác biệt lớn trong những gì bạn nếm được không?

Khi bạn mất khả năng ngửi, hương vị rượu trở nên rất hạn chế. Khi bạn lấy lại khứu giác, hương vị bùng nổ trở lại. Sự khác biệt là không thể chối cãi.

Trả lời câu hỏi

Mặc dù chúng ta có cảm giác rằng lưỡi cực kỳ quyền lực khi nói về “vị”, thực tế năng lực đó nhỏ bé hơn nhiều so với khả năng ngửi của chúng ta. Rất nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng phần lớn thứ chúng ta gọi là “hương vị” thực sự đến từ khứu giác; các nhà nghiên cứu ước tính khoảng 80% của hương vị đến từ khả năng ngửi.

20% còn lại hoàn tất trải nghiệm: lưỡi cảm nhận độ chua, độ ngọt, độ đắng, cảm giác cay và “mouthfeel” như độ dày/nhẹ (body), nhiệt độ, cảm giác nhám/sáp. Nhưng chính mùi là thành phần thực hiện phần lớn công việc — do đó mùi quan trọng hơn khi thưởng rượu.

Mẹo nhỏ để tận dụng vị và mùi khi nếm rượu

• Đánh giá màu sắc và thể chất trước khi ngửi — màu có thể gợi ý tuổi rượu và kiểu rượu.
• Xoay ly nhẹ để giải phóng các hợp chất mùi (aroma).
• Ngửi trực tiếp (orthonasal) rồi hớp nhỏ để cảm nhận retronasal — cả hai đều quan trọng.
• Thử bài kiểm tra kẹp mũi để nhận ra tầm quan trọng của khứu giác trong nếm rượu.

Câu hỏi thường gặp (FAQ)

Nguồn: https://www.vivino.com/wine-news/taste-vs-smell-whats-more-important-when-it-comes-to-wine

Thông tin Tiệm Rượu Cái Thùng Gỗ:

Chào mừng đến với Tiệm rượu Cái Thùng Gỗ. Nơi bên cạnh những dòng rượu cao cấp chính hãng, bạn còn có thể trải nghiệm một “điểm kết nối” giữa niềm vui ẩm thực, công việc, ước mơ và cuộc sống gia đình.

Địa chỉ: 369 Hai Bà Trưng, Phường Xuân Hòa, Thành phố Hồ Chí Minh.

Email: tech.ctggroup@gmail.com | Website: caithunggo.com

Hotline: 090 350 4745