So sánh rượu Bourbon và Scotch Whisky

Bourbon và Scotch Whisky là hai loại rượu whisky nổi tiếng và được yêu thích nhất trên toàn thế giới. Mặc dù đều thuộc họ whisky, nhưng chúng có sự khác biệt rõ rệt về nguồn gốc, nguyên liệu, quy trình sản xuất, hương vị và thậm chí là cách thưởng thức. Hiểu được sự khác nhau giữa Bourbon và Scotch không chỉ giúp bạn chọn đúng loại rượu phù hợp với khẩu vị mà còn nâng cao trải nghiệm thưởng thức rượu.

1. Nguồn gốc và xuất xứ: Lịch sử hình thành của hai biểu tượng

Bourbon có nguồn gốc từ Mỹ, đặc biệt là bang Kentucky, nơi được coi là “cái nôi” của Bourbon. Mặc dù không có tài liệu chính xác xác định năm xuất hiện đầu tiên, nhưng nhiều ghi chép cho thấy Bourbon ra đời vào cuối thế kỷ 18, khi những người di cư châu Âu mang theo công thức chưng cất rượu và áp dụng chúng với ngũ cốc bản địa – chủ yếu là ngô. Cái tên "Bourbon" được cho là bắt nguồn từ quận Bourbon (Bourbon County) tại Kentucky – nơi sản xuất những mẻ rượu đầu tiên được vận chuyển bằng sông Ohio và Mississippi tới New Orleans.

Qua thời gian, Bourbon không chỉ là một loại rượu, mà trở thành một biểu tượng văn hóa Mỹ, gắn liền với phong cách sống miền Nam nước Mỹ – mạnh mẽ, tự do và phóng khoáng. Hiện nay, để được gọi là Bourbon, rượu phải tuân thủ các tiêu chuẩn nghiêm ngặt của luật liên bang Mỹ, thể hiện sự chuyên nghiệp và tôn trọng truyền thống.

Whisky Bourbon

Scotch Whisky là loại rượu mang đậm dấu ấn truyền thống của Scotland, xuất hiện từ thế kỷ 15. Những ghi chép đầu tiên về whisky tại Scotland có từ năm 1494, với dòng chữ cổ "Eight bolls of malt to Friar John Cor, by order of the King, to make aqua vitae" (tạm dịch: 8 bao lúa mạch được giao cho tu sĩ John Cor theo lệnh vua để làm "nước của sự sống"). "Aqua vitae" là từ Latinh chỉ rượu mạnh – chính là tiền thân của whisky ngày nay.

Qua hàng trăm năm, Scotch whisky phát triển và dần được tiêu chuẩn hóa với những quy định vô cùng nghiêm ngặt. Chính phủ Scotland thậm chí ban hành luật định rõ từng chi tiết trong quy trình sản xuất, bảo vệ danh tiếng của Scotchtrên toàn thế giới. Từ vùng Highlands hùng vĩ đến Islay đầy khói, mỗi vùng của Scotland lại mang đến một loại Scotch whisky khác biệt, khiến người yêu rượu không bao giờ cảm thấy nhàm chán.

Scotch Whisky

2. Nguyên liệu: Gốc rễ tạo nên hương vị

Bourbon: Một trong những điểm quan trọng nhất khi phân biệt Bourbon và Scotch chính  nguyên liệu chính. Theo quy định pháp lý, Bourbon phải được làm từ ít nhất 51% ngô, phần còn lại có thể là lúa mạch, lúa mạch mạch nha (malted barley), hoặc lúa mì. Chính tỉ lệ ngô cao này là yếu tố khiến Bourbon có vị ngọt đặc trưng, khác hẳn với vị cay nồng và khói của Scotch.

Ngô là loại ngũ cốc giàu đường tự nhiên, khi được chưng cất và ủ trong thùng gỗ sồi cháy, sẽ giải phóng các hợp chất tạo nên hương vị caramel, vanilla và mật ong vô cùng dễ chịu. Đây cũng là lý do vì sao nhiều người mới bắt đầu làm quen với whisky thường chọn Bourbon vì dễ uống hơn.

Cánh đồng ngô

Trái ngược với Bourbon, Scotch whisky sử dụng lúa mạch mạch nha (malted barley) là nguyên liệu chính – đặc biệt là với Single Malt Scotch. Với Grain Scotch, nhà sản xuất có thể dùng thêm ngô, lúa mì hoặc yến mạch, nhưng vẫn phải có lúa mạch mạch nha trong thành phần.

Ngoài ra, điểm đặc biệt khiến Scotch whisky có mùi khói đặc trưng là do quá trình sấy khô mạch nha bằng than bùn (peat) – một loại chất đốt từ thực vật phân hủy qua hàng ngàn năm. Than bùn tạo ra khói với hương thảo mộc, đất, và tro, thấm vào hạt mạch nha và theo rượu đến tận lúc uống. Không phải tất cả Scotch đều có mùi khói, nhưng những dòng đến từ vùng Islay như Laphroaig hay Ardbeg lại mang đậm đặc trưng này.

Cánh đồng lúa mạch 

3. Quy trình chưng cất: Kỹ thuật tạo nên cá tính

Bourbon – Chưng cất đơn giản nhưng chặt chẽ

Bourbon whisky được chưng cất ở nồng độ không quá 80% cồn (160 proof) để giữ lại nhiều hợp chất hương vị từ ngũ cốc. Sau đó, rượu được đưa vào thùng gỗ sồi mới đã được đốt cháy bên trong (charred new oak barrels) – đây là yếu tố tạo nên lớp hương vị đặc biệt cho Bourbon.

Việc sử dụng thùng gỗ sồi mới 100% là điều kiện bắt buộc với Bourbon – khác hoàn toàn với Scotch vốn sử dụng thùng cũ. Khi tiếp xúc với lớp than bên trong thùng, rượu Bourbon sẽ hấp thụ các hợp chất như lignin, tannin, và vanillin tạo nên màu hổ phách và hương vị ngọt dịu, gỗ, vani rõ rệt.

Scotch – Tinh xảo trong từng bước

Quy trình sản xuất Scotch whisky phức tạp và có phần công phu hơn. Đầu tiên là quá trình malt hóa (malting) – trong đó lúa mạch được ngâm nước để nảy mầm, sau đó được sấy khô bằng không khí nóng hoặc than bùn. Sau khi nghiền và lên men, rượu được chưng cất ít nhất 2 lần bằng nồi đồng pot still (truyền thống Scotland), giúp giữ lại các hợp chất hương vị độc đáo.

Điểm đặc biệt nữa là Scotch whisky được ủ trong thùng gỗ sồi cũ – có thể là thùng từng chứa rượu sherry của Tây Ban Nha, rượu Bourbon Mỹ, hoặc rượu vang Pháp. Chính sự tái sử dụng này tạo nên đa tầng hương vị – từ nốt gỗ sồi nhẹ nhàng đến vị trái cây khô, gia vị, chocolate hoặc cà phê.

4. Thời gian ủ rượu

Bourbon không bắt buộc phải ủ trong khoảng thời gian tối thiểu (ngoại trừ loại “Straight Bourbon” phải ủ ít nhất 2 năm). Tuy nhiên, phần lớn Bourbon chất lượng cao thường được ủ từ 4 đến 10 năm để đạt được hương vị phức tạp và tròn trịa.

Luật pháp Scotland quy định tất cả Scotch whisky phải được ủ ít nhất 3 năm. Tuy nhiên, nhiều loại Scotch cao cấpthường được ủ 12, 15, 18 hoặc thậm chí 21 năm để tạo nên hương vị tinh tế, sâu sắc hơn.

5. Hương vị đặc trưng

Bourbon : Với tỷ lệ ngô cao, Bourbon có hương vị ngọt ngào, dễ chịu với các nốt hương của vanilla, caramel, gỗ sồi, mật ongvà trái cây chín. Một số loại Bourbon cao cấp còn có dư vị cay nhẹ, khói hoặc socola.

Rượu Whisky Mỹ Jim Beam Apple Bourbon Whiskey

Scotch Whisky: Scotch nổi tiếng với hương vị khói (peaty), đặc biệt là những loại đến từ vùng Islay. Các loại Single Malt Scotchthường có hương vị phức tạp với các nốt như gỗ sồi, trái cây khô, mạch nha, mật ong, gia vị và than bùn. So với Bourbon, Scotch whisky thường mạnh mẽ, cầu kỳ và trưởng thành hơn.

Rượu Whisky Scotland Glenlivet 1824 Triple cask Distiller's Reserve

6. Cách thưởng thức

Bourbon whisky có thể uống nguyên chất (neat), thêm đá (on the rocks), hoặc pha trong cocktail như Old Fashioned, Whiskey Sour, hay Mint Julep. Hương vị ngọt dịu của Bourbon khiến nó rất linh hoạt trong việc kết hợp với các nguyên liệu khác.

Scotch whisky thường được thưởng thức nguyên chất để cảm nhận trọn vẹn các tầng hương vị. Một số người thích thêm một vài giọt nước để "mở" hương, nhưng rất ít ai pha Scotch với đá hoặc dùng trong cocktail (trừ khi là Blended Scotch rẻ tiền).

7. Giá thành và phân khúc thị trường

Bourbon whisky thường có giá cả phải chăng hơn Scotch. Bạn có thể tìm thấy một chai Bourbon chất lượng tốt với mức giá từ 20–40 USD. Tuy nhiên, cũng có những chai Bourbon thượng hạng lên tới hàng trăm hoặc hàng nghìn USD.

Scotch whisky có giá dao động rất rộng, nhưng nói chung thì đắt hơn Bourbon. Một chai Single Malt Scotch 12 năm tuổi thường có giá từ 50 USD trở lên, và những loại Scotch quý hiếm, tuổi cao có thể có giá từ vài trăm đến hàng chục nghìn USD.

Nơi Uy Tín Mua Rượu Tại Thành Phố Hồ Chí Minh

Một trong những lý do khiến một bữa tiệc trở nên hấp dẫn là những chai rượu thơm ngon. Nếu bạn đang tìm kiếm một nơi uy tín chuyên cung cấp đa dạng các mẫu rượu tại Thành Phố Hồ Chí Minh, thì địa chỉ bên dưới là nơi bạn nên ghé để tham khảo những mẫu rượu mới nhất.

Thông Tin Liên Hệ

Tiệm Rượu Cái Thùng Gỗ ra đời từ năm 2011, tự hào mang đến những dòng rượu chất lượng cao, uy tín với giá cả hợp lý. Chúng tôi cung cấp đa dạng các loại rượu vang, rượu mạnh và cocktail cao cấp.

Địa chỉ: 369 Hai Bà Trưng, Phường Võ Thị Sáu, Quận 3, Thành phố Hồ Chí Minh.

Email: caithunggo@gmail.com | Website: caithunggo.com

Hotline: 0903 504 745